Kozmetik ürünlerin cilt temasıyla neden oldukları reaksiyonların test edilmesi uzman hekim nezaretinde kozmetik ve endüstriyel ürün alerji birimimizde sağlıklı gönüllüler üzerinde uygulanmaktadır. Test tekniği yaygın ismiyle “Dermatolojik Test (Patch Test-Yama Testi)” olarak adlandırılmaktadır. Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu’nun AB Kozmetik Mevzuatı gereğince Kozmetik Yönetmeliği’nde yaptığı değişiklikle artık piyasadaki kozmetik ürünler hayvanlar üzerinde test edilmemektedir.

Testin Tekniğinin Esası Nedir?

Test öncesinde; gerekli tıbbi önlemler alınır, tüm gönüllülere ait sağlık verileri uzman hekim tarafından incelendikten sonra uygun gönüllülerden “Aydınlatılmış Onam“ alınarak test uygulanır ve yine dermatolog tarafından sonuçları değerlendirilir.

Ürünün alerjik bir ürün olup, olmadığı hakkında istatiksel bir veri elde etmek için asgari 12 gönüllü üzerinde, tercihen sırt bölgesinde 48 saat kalacak şekilde katı örnekler 0.02 ml olacak şekilde dilüe edilerek uygulanır.

Kontroller, uygulama tamamlandıktan 30 dakika sonra, güvenlik değerlendirme uzmanı ve dermatolog tarafından yapılır.

Cilt üzerinde tespit edilen kızarıklık, ödem, kuruluk ve dökülme gibi sonuçlara göre 0 ile 5 arasında (irritasyon yoktur-irritasyon vardır) şeklinde puanlama yapılır.

Panel 18-70 yaş aralığındaki bay/bayan asgari 12 gönüllü üzerinde yapıldığı gibi, isteğe balı olarak 20 gönüllü üzerinde yapılabilmektedir. Bebeklerde kullanılan ürünlerde ise bebek cildine en yakın cilt yapısı olan gönüllülerde test edilmektedir.

Testin temel amacı; Testin temel amacı, AB direktiflerine göre kozmetik ürün ve bileşenlerinin kullanıma bağlı olarak deri üzerinde yaratacağı etkilerin önceden test edilmesidir. Bu nedenle test Ürün Güvenlik Değerlendirmesi parametrelerinden birisi olarak kabul edilmektedir. Bu nedenle ürün etiketi üzerinde “Dermatolojik Olarak Test Edilmiştir.” İbaresinin konulması mecburiyeti getirilmiştir.

Hangi Ürün Gurupları Yaygın Olarak Alerjiye Neden Olmaktadır?

Özellikle içeriğinde; Alkol, Triklosan ve Ftalatları barındıran ürün gurupları başta olmak üzere piyasada yaygın kullanılan nemlendiriciler, şampuanlar, deodorantlar, makyaj malzemeleri, saç boyaları, kolonya, diş macunları, ağız bakım ürünleri, sabun, el yıkama jelleri ve deodorantlar alerji nedeni olabilmektedir.

Kozmetik ve Endüstriyel ürünler başlıca iki aşamalı reaksiyon halinde kendisini göstermektedir.

Alerjik Kontakt Dermatit: Bu tür alerjilerde kişi, ürünün içinde bulunana bir maddeye karşı alerji geliştirir ve o maddeyle her temas ettiğinde alerjik reaksiyon verebilir. Bu alerji kısa sürebildiği gibi, kullanıldığı sürece devam edebilir.
İrritan Kontakt Dermatit:Bu alerji türü ise bağışıklık siteminden kaynaklanmayan, deriye dışardan temas eden bir takım irritan (tahriş edici) maddelerin neden olduğu bir reaksiyondur. Bu tür alerjik reaksiyonlar kontakt dermatit olgularının ortalama %70’ini oluştururlar.

Temas/Kontakt Dermatitine Yol Açan Kozmetikler*

Deri bakım ürünleri %25
Saç preparatları%24
Yüz makyaj Ürünleri%11
Tırnak preparatları% 8
Parfümler% 7
Kişisel temizlik ürünleri %4
Göz makyaj ürünleri%4

Tedavisi Nedir?

Tedavisi alerjiye neden olan içerikleri taşıyan ürünlerden uzak durmak, cildi temiz tutmak, kaliteli ve düşük alerji riski (hipo-alerjenik) olan ürünler seçmek, ürünleri almadan önce cilt üzerinde “Dermatolojik Olarak Test Edilmiştir” ibaresinin olup, olmadığına bakmak yanında Dermatolog tarafından uygulanacak tıbbi tedavi uygulamasının takibi esastır.

*www.tr.net/saglik/Kozmetikler, Sağlık ve Kozmetoloji, Prof. Dr. Nilgün Atakan