Değerli hekimler Mikoz enfeksiyon şüpheli olguda, sadece klinik muayene sonrası tedaviye başlamayı planladıysanız, en azından tedavi öncesi şüpheli bölgeden örnek alınız, kuru ortamda ve buzdolabında saklayınız. Tedaviye yanıt alamadığınız durumda tedavi öncesi alınmış örnek sizin can simidiniz olabilir.
Mikoz Etkenleri Hakkinda Kisa Bilgi
Bu güne kadar 100.000’e yakin tür belirlenmiştir.
İnsanlarda ancak 100 kadarı hastalık olusturabilir.
Mantar türleri toprak ve çevreye baglı olarak dağılım gösterdiklerinden bazı mikozlar için coğrafi dağılım söz konusudur.
Kesin Tanı için klinik bulgular mutlaka laboratuvar tanısı ile desteklenmelidir.
Klinik materyalin direk mikroskopisi sonrası mikozdan şüphe edilebilir, ya da ön tanı olabilir ve tedavi başlatılabilir. Ancak kültür sonrası izolasyon ve identifikasyon ile kesin tanı konularak tedavi daha doğru olarak uygulanabilir.
Aksi takdirde tanı ve tedavinin başarısız olma ihtimali olacaktır.
Mikozların Ayrımı a ) Yüzeyel mikozlar Deri, mukoza, tırnak, saç, kıl gibi vücudun dış bölgelerine yerleşen mantar infeksiyonlarina “yüzeyel mikoz” denir. Sık görülürler ve bulaşmaları kolaydır. Evcil hayvanlarda ve zoonoz olarak sahiplerinde sıklıkla Microsporum, Epidermaphyton ve Trichophyton türlerinden oluşabilen dermatofit mikozlara rastlanmaktadır.Mikoz tedavileri mutlaka kültürde izolasyon sonrası yeniden gözden geçirilmelidir.Örnek: Klinikte direkt bakıda mantar şüpheli örneğin alındığı hastaya hekimin Ketokonazole ile dermatophyte sağaltımına geçtiğini varsayalım.Hastamızda da Microsporum canis olduğunu düşünelim.Eğer kültüre alınmaz ise ve Ketokonazole tedavisinde ısrar edilir ise hastamızın Karaciğer enzimlerinde yükselme ve tedavinin sonuçsuz kalması beklenebilir.Dermatofitlerden özellikle Microsporum canis’in ketokonazole dirençli olduğu çeşitli kaynaklar tarfından bildirilmiştir.b) Derin mikozlar Organ yerlesimli, derin dokulari tutan ve genellikle tüm sistemlere yerlesme yeteneginde
olan mantar infeksiyonlarina “derin mikoz” denir. Derin mikozlar daha seyrek olup insandan insana veya hayvandan-hayvana bulaşmasi zordur. Ayrica, genellikle immün yetmezlikli, doku-organ nakli yapılmış ve immün sistemi baskilayan ilaçlar kullanilan hastalarda “firsatçi mikoz”lara rastlamak mümkündür. Birçok firsatçi mikoz etkenleri bilinmektedir. Aspergillus sp. , Penicillium sp., Mucor sp., Rhisophus sp. gibi.. Mikoz infeksiyonlarda tanı; Örnek alma
Direkt Mikroskobik Tetkik
Kültür sonuçlarının yorumlanması adımları izlenir. Standart klinik laboratuvar yöntemleriyle örnekten direct mikroskobik inceleme yapılır.Mantarlar besiyerlerinde üretilerek koloni yapilari ve kolonilerin mikroskobik görünümleri ile tanimlanmaya çalışılır. Gerektiginde özel besiyerlerine ekilir ya da biyokimyasal özellikleri ile özel incelemeler yapılır.
ÖNEMLİ
Örnek uygun şekilde alınmalı, en kısa sürede ve steril koşullarda laboratuvara gönderilmelidir. ( Deride mümkün olduğunca canlı dokuya yakın, kıl ve tüylerin ise hasarlı olanları tercih edilmelidir.)
Laboratuvar, klinik öntanı konusunda bilgilendirilmelidir.
Laboratuvarda işlemler mümkün olduğunca çabuk yapılmalıdır.
Yararlanılan Kaynaklar:
1 )Bilgehan, H. Temel Mikrobiyoloji ve Bagisiklik Bilimi, Baris Yayinlari Fakülteler Kitabevi, Izmir, 1989.
2 ) Howard, B.J., Klaas II J., Rubin, S.J., Weissfeld A.S., Tilton, R.C., Clinical and Pathogenic Microbiology, The C.V. Mosby Company, St., Louis, Washington, D.C., Toronto,1987.
3 ) Quinn P.J., Carter M.E., Markey B., Carter G.R. (1994). Clinical Veterinary Microbiology. Mosby, London.